8 сакавіка ўспамінаем Пятра Конюха – беларускага опернага спевака (бас), музычнага педагога, дзеяча эміграцыі. У гэтым годзе адзначаецца 115-годдзе з дня яго нараджэння.
Нарадзіўся Пётр у 1910 годзе у вёсцы Турэц Карэліцкага раёна ў шматдзетнай сялянскай сям’і.
Незвычайны талент Пятра Васільевіча праявіўся яшчэ ў юнацкія гады. Сам навучыўся граць на кларнэце, мандаліне, гітары. Спяваў у мясцовым самадзейным хоры, выступаў у Навагрудку, Стоўбцах і наваколлях. Аднак жыла сям’я Конюхаў бедна, аб музычнай адукацыі таленавіты хлопец мог толькі марыць.
У 1932 г. быў прызваны ў польскую армію, а пасля заканчэння службы зноў вярнуўся ў родную вёску.
Скончыў курсы льнаводства ў Вілейцы, да 1939 года працаваў на Баранавіцкім ільнокамбінаце.
Потым паехаў працаваць у Стоўбцы, праз некаторы час накіраваны на курсы ў Ржэў (горад у Расіі). У гады Вялікай Айчыннай вайны трапіў у армейскі корпус польскага генерала У. Андэрса, які ў хуткім часе эвакуіравалі ў Іран і Ірак. Разам з гэтымі вайсковымі злучэннямі капрал П. Конюх у складзе 9-га палка цяжкай артылерыі 2-га Польскага корпуса ўдзельнічаў у баявых дзеяннях у Егіпце, Палесціне, Італіі. За ўдзел у вядомай бітве пры Монтэ-Касіна, дзе загінулі сотні палякаў і беларусаў, узнагароджаны ордэнамі Італіі, памятным Крыжам «За Монтэ-Касіна». Быў паранены, знаходзіўся паўгода ў шпіталі ў Рыме. У 1945 г. атрымаў ваенную стыпендыю на вучобу ў Рымскай акадэміі мастацтваў. Пасля заканчэння якой атрымаў два дыпломы – спевака і музычнага крытыка, ганаровае званне «Маэстра акадэміі».
Незвычайная шырыня дыяпазону голасу, яго моц і тэмбравая афарбоўка дазвалялі яму па-майстэрску выконваць вядучыя басовыя партыі ў операх «Дон Карлас» Дж. Вердзі, «Фауст» Ш. Гуно, «Мефістофель» А. Бойта, «Барыс Гадуноў» Б. Мусаргскага і інш. Выступаў у Італіі, здзейсніў турнэ па Еўропе.
Выконваў класічныя творы і народныя песні на беларускай, італьянскай, польскай, французскай, англійскай, нямецкай, рускай і ўкраінскай мовах.
З 1950 года жыў ў ЗША, потым у Канадзе.
Лаўрэат Міжнароднага конкурсу вакалістаў у Рыме (1957 г.).
Дваццаць сем гадоў (з 1958 да 1985 гг.) Пётр Васільевіч быў салістам легендарнага хору данскіх казакоў пад кіраўніцтвам Сяргея Жарава. З гэтым хорам наш зямляк аб’ехаў амаль усе краіны, 40 разоў перасякаў акіян, выступаў на самых знакамітых канцэртных пляцоўках, спяваў перад каралямі, імператарамі і прэзідэнтамі. Гучалі і беларускія песні, некаторыя з якіх былі запісаны на пласцінкі.
Выкладаў спевы ва ўласнай школе ў Нью-Йорку, у Гамбургу (Германія).
У 1975 г. у складзе турыстычнай групы Пётр Конюх наведаў Беларусь. Гэта была першая за доўгія годы і адзіная сустрэча са сваімі роднымі. Аднак сувязь з бацькаўшчынай падтрымліваў увесь час. З-за складаных жыццёвых абставін у Беларусі засталася сям’я спевака (жонка з двума дзецьмі).
Сябраваў з Р. Шырмай, Я. Брылём, А. Бажко.
Апошнія сем гадоў пражыў у Канадзе.
Спяваў у царкоўным хоры, на музычных фестывалях. Выступаў Пётр Васільевіч практычна да 1993 года.
14 чэрвеня 1994 года на 85-м годзе пайшоў з жыцця. Пахаваны на беларускіх могілках у Іст-Брансвіку, штат Нью-Джэрсі (ЗША).
У 2008 годзе беларускі рэжысёр Анатоль Алай зняў дакументальны фільм «Пётр Конюх».
Алена Макарчык,
бібліёграф аддзела абслугоўвання і інфармацыі ДУК «Карэліцкая раённая бібліятэка»
Па матэрыялах адкрытых інтэрнэт-крыніц
